-
1 авторизация
авторландыру, авторлау, қуаттау (1. заңды негіз беру, рұқсат беру, 2. сатушының, кассирдің не карточканы ұстаушының тауар ақысын төлеу үшін карточканы пайдалануға банкомат арқылы рұқсат сұрауы, 3. төлем картасымен не чекпен операция жасауға рұқсат алу, 4. банк ісінде электронды құжат, карточка не өзін-өзі ұсынушы тұлғаның өкілеттігін не авторлығын қуаттау) -
2 действительный
1)2)3)4) -
3 организация безналичных расчетов
В отличие от наличного денежного оборота сущность безналичного денежного оборота состоит в том, что платежи производятся путем перечисления денег со счета плательщика на счет получателя в учреждениях коммерческих банков. Расчеты между предприятиями осуществляются, как правило, в безналичном порядке. Таким образом, безналичные расчеты – это денежные расчеты, при которых платежи осуществляются без участия наличных денег путем перечисления денежных средств со счета плательщика на счет получателя.
Нақты (қолма-қол) ақша айналымынан өзгеше түрде қолма-қол ақшасыз айналымның мәні мынада: төлем төлемшінің шотынан коммерциялық банкілердің мекемелеріндегі алушының шотына ақша аудару жолымен төленеді. Кәсіпорындар арасында, әдетте, қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысады. Сөйтіп қолма-қол ақшасыз есеп айырысу – ақшалай есеп айырысу, мұнда төлемдер қолма-қол ақшаның қатысуынсыз ақшалай қаражатты төлемшінің шотынан алушының шотына аудару жолымен төленеді.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу қандай шарттарды сақтағанда жүзеге асырылады?
Безналичные расчеты осуществляются при соблюдении следующих условий:
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу мына шарттар сақталғанда жүзеге асырылады:
- плательщик имеет право отказаться от уплаты предъявленного документа полностью или частично в случаях, предусмотренных законом или договором;
- төлемшінің ұсынылған құжатты заңда немесе шартта көзделген реттерде толық немесе ішінара төлеуден бас тартуға құқығы бар;
- без согласия плательщика или его поручения списание средств со счетов, как правило, не допускается;
- төлемшінің келісімі және оның тапсырмасы болмайынша шоттардан қаражатты есептен шығаруға, әдетте, рұқсат етілмейді;
- платежи осуществляются из собственных средств плательщика, а в отдельных случаях – за счет кредита банка и прочих привлеченных средств;
- төлемдер төлемшінің меншікті қаражатынан, ал кейбір реттерде банк несиесі және өзгедей тартылған қаражат есебінен төленеді;
- средства на счета получателя зачисляются лишь после их списания со счета плательщика;
- қаражат алушының шотына тек төлемшінің шотынан шығарылғаннан кейін ғана есепке алынады;
- плательщик выполняет правила документооборота, разработанные Нацбанком и определяющие движение денег и денежных документов.
- төлемші Ұлттық банк әзірлеген және ақша мен ақша құжатының қозғалысын айқындайтын құжат айналымы ережелерін орындайды.
Допускается ли при безналичных расчетах использование платежных поручений, чеков, аккредитивов, инкассо?
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысу кезінде төлем тапсырмаларын, чектерді, аккредитивтерді, инкассоны пайдалануға рұқсат етіле ме?
Да, допускается. Вместе с тем банки, в соответствии с заключенными договорами, вправе принимать платежные требования.
Ия, рұқсат етіледі. Сонымен бірге банкілер жасасылған шарттарға сәйкес төлем талабын қабылдауға құқылы.
Банкілерге өсімпұл есептеу және өндіріп алу үшін жауапкершілік жүктеле ме?
Нет, не несут ответственность, поскольку установлено, что при несвоевременной оплате поставленной продукции покупатель (плательщик) уплачивает пеню в порядке, предусмотренном в договоре между поставщиком и получателем (плательщиком).
Жоқ, жауапкершілік жүктелмейді, өйткені жеткізілген өнімнің ақысы уақытылы төленбегенде жеткізуші мен алушы (төлемші) арасында жасасылған шартта көзделген тәртіппен сатып алушы (төлемші) өсімпұл төлейтін болып белгіленген.
Все безналичные расчеты производятся через банк на основании расчетных документов, которые предоставляют оформленные в соответствии с установленными стандартами распоряжения предприятия (владельца счета) на перечисление средств.
Қолма-қол ақшасыз есеп айырысудың бәрі банк арқылы кәсіпорынның (шот иесінің) қаражат аударуға билігінің белгіленген стандарттарына сәйкес ресімделген есеп айырысу құжаттарының негізінде жүргізіледі.
Расчетные документы должны содержать следующие реквизиты:
Есеп айырысу құжаттарында мынадай деректемелер болуға тиіс:
- наименование расчетного документа;
- есеп айырысу құжатының атауы;
- номер документа, число, месяц, год его выписки;
- құжаттың нөмірі, оның көшірмесі жасалған күн, ай, жыл;
- наименование банка, его РНН (регистрационный номер налогоплательщика);
- банкінің атауы, оның СТТН-і (салық төлеушінің тіркеу нөмірі);
- наименование плательщика, его РНН, номер его счета в банке;
- төлемшінің атауы, оның СТТН-і, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование получателя средств, номер его счета в банке;
- қаражат алушының атауы, оның банкідегі шотының нөмірі;
- наименование банка получателя, его РНН;
- алушы банкісінің атауы, оның СТТН-і;
- номер счета получателя средств, его РНН;
- қаражат алушы шотының нөмірі, оның СТТН-і;
- назначение платежа (в чеке не указывается), которое может быть указано как текстовым наименованием, так и кодовым обозначением;
- мәтіндік атаумен де, кодтық таңбаланумен де көрсетілуі мүмкін төлемнің міндет-мақсаты (чекте көрсетілмейді);
- сумма платежа, обозначенная цифрами и прописью;
- цифрмен және жазбаша таңбаланған төлем сомасы;
- подписи и оттиск печати.
- қойылған қолдар мен басылған мөр бедері.
Как быть, если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица?
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, қалай болмақ?
Если платежи производятся предпринимателем без образования юридического лица, банк принимает расчетные документы при наличии одной подписи и при отсутствии оттиска печати.
Егер төлемді заңды тұлға құрмаған кәсіпкер төлесе, банк есеп айырысу құжаттарын, қойылған бір қол болса болды, басылған мөр бедері жоқтығына қарамай қабылдай береді.
На основании какого документа производится списание средств со счета плательщика?
Төлемшінің шотынан қара-жат қандай құжаттардың негізінде есептен шығарылады?
Списание средств со счета плательщика производится только на основании первого экземпляра расчетного документа.
Төлемшінің шотынан қаражат тек есеп айырысу құжатының бірінші данасы негізінде ғана есептен шығарады.
Чем руководствуется банк при установлении очередности списания денежных средств со счета?
Банк шоттан ақшалай қаражатты есептен шығару кезектілігін белгілеу кезінде нені басшылыққа алады?
В процессе осуществления расчетных операций банк обязан соблюдать установленную законодательством очередность платежей. При недостаточности денежных средств на счете для удовлетворения всех предъявленных требований списание осуществляется в очередности, предусмотренной ст. 742 Гражданского Кодекса РК "Очередность изъятия денег клиента"
Есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру барысында банк төлем төлеудің заңнамада белгіленген кезектілігін сақтауға міндетті. Шотта ақшалай қаражат жетіспегенде барлық ұсынылған талаптарды қанағаттандыру үшін ҚР Азаматтық кодексінің "Клиенттің ақшасын алу кезектілігі" деген 742-бабында көзделген кезектілікпен есептен шығарылады.
Как рассматриваются взаимные претензии по расчетам между плательщиком и получателем средств?
Төлемші мен қаражатты алушы арасындағы есеп айырысу жөніндегі өзара шағым-талаптар қалай қаралады?
Они рассматриваются сторонами без участия кредитных организаций, т.е. банков через суд.
Оларды тараптар несие ұйымдарының, яғни банкілердің қатысуынсыз сот арқылы қарайды.
Я хотел бы открыть счет в вашем банке.
Мен сіздің банкіде шот ашқым келеді.
В нашем банке вы можете открыть:
Біздің банкіде сіз:
- текущий счет в тенге;
- теңгемен ағымдағы шот;
- текущий счет в иностранной валюте;
- шетел валютасымен ағымдағы шот;
- транзитный счет;
- транзиттік шот;
- депозитный счет;
- депозиттік шот;
- карточный счет.
- карточкалық шот аша аласыз.
Я хотел бы перечислить деньги на другой счет.
Мен басқа шотқа ақша аударғым келеді.
Оформите, пожалуйста, платежный документ (поручение).
Төлем құжатын (тапсырмасын) ресімдеңізші.
Да, документ заполнен верно. Но на вашем счете нет требуемой суммы.
Ия, құжат дұрыс толтырылыпты. Бірақ сіздің шотта талап етіліп отырған сома жоқ қой.
Вам придется переоформить платежное поручение. Вы можете перечислить сумму в пределах двадцати пяти тысяч тенге.
Сіздің төлем тапсырмасын қайта ресімдеуіңізге тура келеді. Сіз жиырма бес мың теңге шегіндегі соманы аудара аласыз.
Вы можете снять со счета сто тысяч тенге.
Спасибо.
Рахмет.
Всегда к вашим услугам.
Сізге әрқашан да қызмет етуге дайынбыз.
Пожалуйста, подтвердите получение нашего поручения с обратной почтой.
Біздің поштамен кері қайтарылатын тапсырмамызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Подтверждаем получение вашего платежного поручения.
Сіздің төлем тапсырмаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Пожалуйста, подтвердите получение наших документов.
Біздің құжаттарымызды алғаныңызды қуаттаңызшы.
Наш банк подтверждает получение ваших документов.
Біздің банк сіздің құжаттарыңыздың алынғанын қуаттайды.
Пожалуйста, подтвердите ваше авиапочтовое поручение ключевым телексом.
Сіздің авиапошталық тапсырмаңызды негізгі телекспен қуаттай қойыңызшы.
Подтверждаем получение вашего дебет-авизо от 14 мая 2007 г.
Сіздің 2007 ж. 14 мамырдағы дебет-авизоңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Мы подтвердили свой платеж 15 апреля.
Біз 15 сәуірдегі өз төлемдерімізді қуаттадық.
Мы получили их извещение 10 июня.
Біз олардың хабарламасын 10 маусымда алдық.
Мы дебетовали ваш счет 27 марта.
Біз сіздің шотты 27 наурызда дебеттедік.
Мы возвращаем ваше поручение неоплаченным.
Біз сіздің тапсырмаңызды төленбеген күйі қайтарамыз.
Мы хотели сообщить вам о том, что платеж мы не осуществили.
Біз сізге төлемді төлемегенімізді хабарламақшымыз.
Осуществить платеж мы не можем.
Біз төлемді төлей алмаймыз.
Пожалуйста, переведите вышеназванную сумму на наш счет.
Аталған соманы біздің шотқа аударыңызшы.
Сумма в 200 тысяч тенге была переведена на ваш счет 30 января 2007 г.
Сіздің шотқа 200 мың теңге соманы 2007 ж. 30 қаңтарда аудардық.
Вышеназванная сумма была уже переведена на счет бенефициара.
Аталған сома бенефициардың шотына аударылып та қойды.
Они ожидают, что платеж будет осуществлен на следующей неделе.
Олар төлем келесі аптада төленеді деп күтуде.
Мы хотели бы, чтобы вы приняли во внимание следующие изменения.
Біз сіздің мына өзгерістерді ескеруіңізді қалар едік.
Мы сегодня возместили вам сумму в 58 тысяч тенге 35 тиын.
Біз сізге 58 мың теңге 35 тиын соманың орнын толтырдық.
Мы еще не получили возврата вышеназванной суммы от вас.
Біз сізден қайтарылған аталмыш соманы әлі алғанымыз жоқ.
Мы осуществили выплату 500 тенге в качестве возмещения нашему клиенту.
Біз өз клиентімізге өтем ретінде 500 теңге төлем төледік.
Эта сумма оплачена.
Бұл сома төленген.
Эта сумма еще не оплачена.
Бұл сома әлі төленген жоқ.
Эта сумма должна быть оплачена.
Бұл сома төленуге тиіс.
Переведите 135 000 тенге на наш счет по телеграфу.
135 000 теңгені біздің шотқа телеграф арқылы аударыңыз.
Мы ссылаемся на ваше платежное поручение от 17 ноября.
Біз сіздің 17 қарашадағы төлем тапсырмаңызға жүгінеміз.
В вашем платежном поручении пропущено наименование валюты.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валютаның аты көрсетілмей қалып қойыпты.
В вашем платежном поручении пропущена дата валютирования.
Сіздің төлем тапсырмаңызда валюталандырылған күн көрсетілмей қалыпты.
Мы не знаем в какой валюте мы можем произвести платеж.
Біз төлемді қандай валютамен төлей алатынымызды білмейміз.
Платеж может быть осуществлен в марте.
Төлем наурызда төленуі мүмкін.
Пожалуйста, подтвердите нам дату валютирования.
Бізге валюталандыру күнін қуаттаңызшы.
Мы подтверждаем наши платежные инструкции.
Біз өзіміздің төлем нұсқаулығымызды қуаттаймыз.
Пожалуйста, подтвердите адрес получателя.
Алушының мекенжайын қуаттай қойыңызшы.
Пожалуйста, подтвердите, в какой валюте следует произвести платеж.
Төлемді қандай валютамен төлеу керек екенін қуаттаңызшы.
Вы можете осуществить платеж через Народный Банк.
Сіз төлемді Халық банкі арқылы төлей аласыз.
Пожалуйста, предоставьте нам дополнительную информацию для того, чтобы мы смогли обнаружить ваше платежное поручение.
Сіздің төлем тапсырмаңызды таба алуымыз үшін бізге қосымша ақпарат беріңізші.
Способ оплаты укажите в платежном поручении.
Төлем тапсырмасында төлеу тәсілін көрсетіңіз.
Банк-эмитент и банк-плательщик держат счета друг у друга.
Эмитент-банк пен төлемші-банк шоттарды бір-бірінде ұстайды.
Банк-эмитент направляет банку-плательщику платежное поручение для того, чтобы бенефициар мог получить средства.
Бенефициар қаражатты ала алуы үшін эмитент-банк төлемші-банкіге төлем тапсырмасын жолдайды.
Получатель перевода отказался получить сумму перевода.
Аударманы алушы аударма сомасын алудан бас тартты.
Наименование получателя, указанное в вашем авизо, искажено.
Сіздің авизода алушының көрсетілген атауы бұрмаланған.
Пожалуйста, предоставьте нам документ с исправленным наименованием.
Бізге атауы түзетілген құжат беріңізші.
Сумма платежного поручения уже кредитована счету вашего клиента.
Төлем тапсырмасының сомасы сіздің клиенттің шотына кредиттеліп қойған.
Обратитесь к вашему клиенту с просьбой подтвердить получение.
Клиентіңізден алғанын растауын өтініңіз.
К сожалению, ваш перевод еще не получен.
Өкінішке қарай, сіздің аударма әлі алынған жоқ.
Ваши документы, относящиеся к платежам, были отосланы банку-плательщику.
Сіздің төлемге қатысты құжаттарыңыз төлемші-банкіге жіберілді.
Пожалуйста, осуществите платеж, не взимая расходов с нас.
Төлемді бізден шығын өндіріп алмай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, не отнеся расходы на наш счет.
Төлемді біздің шотқа шығысқа жатқызбай-ақ төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, дебетуя у вас наш счет.
Төлемді сіздегі біздің шотта дебеттеп төлеңізші.
Пожалуйста, осуществите платеж, кредитуя счет бенефициара у вас.
Төлемді бенефициардың сіздегі шотында кредиттеп төлеңізші.
Пожалуйста, сообщите нам дату и номер вашего платежного поручения.
Бізге төлем тапсырмаңыздың күні мен нөмірін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, сообщите нам имя бенефициара.
Бізге бенефициардың есімін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, когда сумма 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда қашан кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сообщите нам, почему сумма в 14 тысяч тенге была кредитована у вас нашему счету с задержкой.
Бізге 14 мың теңге соманың сіздердегі шотымызда неліктен кешіктіріліп кредиттелгенін хабарлаңызшы.
Сумма, представляющая наши расходы, была кредитована нашему счету.
Біздің шығынымыз болып табылатын сома біздің шотқа кредиттелді.
Сумма, представляющая покрытие по аккредитиву, была записана на счет нашего банка.
Аккредетив бойынша өтелген сома біздің банкінің шотына жазылды.
Наш клиент связался с нами и сообщил, что он еще не получил перевод.
Біздің клиент бізбен байланыс жасап, аударманы әлі алмағанын хабарлады.
Если у вас будут вопросы, пожалуйста, свяжитесь с нами.
Егер сұрақтарыңыз болса, бізбен байланыс жасағайсыз.
Мы уже обратились к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода.
Біз сіздің аудармаңыздың сомасын қайтаруын өтініп, клиентімізбен хабарластық та.
Мы связались с вашим банком-корреспондентом и ждем от него ответа. Когда получим ответ мы немедленно известим вас.
Біз сіздің корреспондент-банкіңізбен байланыс жасадық, одан жауап күтіп отырмыз. Жауап алған бойда сізге дереу хабарлаймыз.
Мы кредитовали ваш счет за номером …
Біз сіздің … нөмірлі шотыңызды кредиттедік.
Пожалуйста, платите за вычетом расходов.
Шығынды шегеріп тастап төлеңізші.
Пожалуйста, сообщите нам дату, когда был осуществлен платеж.
Төлемнің қашан төленгенін хабарлаңызшы.
Пожалуйста, укажите нам номер вашего референса.
Бізге өз референсіңіздің нөмірін көрсетіңізші.
Пожалуйста, дайте нам полный адрес бенефициара.
Бізге бенефициардың толық мекенжайын беріңізші.
Сообщаем, что мы заплатили 60000 тенге господину Салиму. При сем прилагаем расписку.
Біз Сәлім мырзаға 60000 тенге төлегенімізді хабарлаймыз. Осыған орай қолхатты қоса тіркеп отырмыз.
В соответствии с вашими указаниями мы сегодня дебетовали счет, о котором идет речь.
Сіздің нұсқауыңызға сәйкес біз айтылып отырған шотты бүгін дебеттедік.
Так как мы не получили от вас ответа до 11 марта, мы закрываем наше дело и сдаем в архив.
Біз сізден 11 наурызға дейін жауап алмағандықтан ісімізді жауып, мұрағатқа өткіземіз.
Проверив наши документы (архивы), мы не обнаружили получение вышеуказанной суммы.
Біз құжаттарымызды (мұрағатымызды) тексергенде аталған соманың алынғанын таба алмадық.
Благодарим вас за то, что вы своевременно перевели сумму.
Соманы уақтылы аударғаныңыз үшін сізге алғыс айтамыз.
Получатель настаивает, чтобы вы выплатили сумму как можно скорее.
Алушы соманы мүмкіндігінше тезірек төлеулеріңізді талап етіп отыр.
Просим извинить за причиненное беспокойство. Мы подтверждаем получение вашего перевода от 15 января.
Мазалағанымыз үшін кешірім сұраймыз. Біз 15 қаңтардағы аудармаңыздың алынғанын қуаттаймыз.
Мы просим извинить за задержку в платеже (за то, что мы задержали платеж).
Төлемнің кешіктірілгені үшін (төлемді кідірткеніміз үшін) кешірім сұраймыз.
Благодарим вас за то, что быстро выполнили нашу просьбу.
Біздің өтінішіміздің тез орындалғаны үшін сізге алғыс айтамыз.
Просим, чтобы вы отправили новые инструкции Народному банку.
Жаңа нұсқаулықты Халық банкіне жолдауларыңызды ұсынамыз.
Народный банк настаивает на оплате этой суммы.
Халық банкі осы соманың төленуін талап етуде.
Они настаивают на том, чтобы на документе была поставлена подпись. А также они требуют, чтобы вы перевели эти средства как можно скорее.
Олар құжатқа қол қойылуын талап етуде. Сондай-ақ олар бұл қаражатты мүмкіндігінше тез аударуларыңызды талап етіп отыр.
Этот документ следовало направить на подпись вчера.
Бұл құжатты қол қоюға кеше жіберу керек еді.
Вам нужно было связаться с фирмой немедленно.
Сіз фирмамен дереу байланыс жасауыңыз керек еді.
Им не нужно было отправлять документ на имя управляющего фирмой.
Олардың құжатты фирма басқарушысының атына жолдауының қажеті жоқ еді.
Оплатите хорошим сроком валютирования.
Валюталандырудың жақсы мерзімінде төлеңіз.
Мы договариваемся о хорошем сроке валютирования.
Біз валюталандырудың жақсы мерзімі туралы уағдаласамыз.
Банк сделает все возможное относительно вышеназванной сделки.
Банк аталмыш мәмілеге қатысты мүмкіндіктің бәрін жасайды.
Мы постараемся поступить в соответствии с вашими пожеланиями.
Біз сіздің тілектеріңізге орай әрекет етуге тырысамыз.
К сожалению, ошибочные указания, данные вашим банком, привели к потерям на сумму… долларов США для нас.
Өкінішке қарай, сіздің банк берген қате нұсқаулар бізді … АҚШ доллары сомасында шығасыға ұшыратты.
Просим вас заметить, что мы не нашли в наших книгах вышеназванной суммы. Прилагаем при этом копию нашего счета и просим кредитовать у вас наш счет суммой … и уведомить нас.
Біз сізден өз кітаптарымыздан аталмыш соманы таба алмағанымызға назар аударуыңызды сұраймыз. Бұл орайда өз шотымыздың көшірмесін қоса тіркеп отырмыз және сіздердегі шотымызды … сомамен кредиттеп, бізге хабарлауыңызды сұраймыз.
Мы уже обращались к нашему клиенту с просьбой возвратить сумму вашего перевода, но он вернул нам наше письмо, не дав ответа по этому вопросу.
Біз аудармаңыздың сомасын қайтаруды сұрап өз клиентімізге өтініш жасадық, бірақ ол бұл мәселе жөнінде жауап бермей, хатымызды өзімізге қайтарды.
Прилагаем документы, покрывающие товар, с которыми просим поступить...
Тауарды өтейтін құжаттарды қоса тіркеп отырмыз, бұл құжаттармен...
- в соответствии с инструкциями нашего банка;
- біздің банкінің нұсқаулықтарына сәйкес;
- согласно полученным инструкциям;
- алынған нұсқаулықтарға орай;
- для того, чтобы получить акцепт;
- акцепт (ризалық);
- бланк заявления.
- өтініш бланкін алу үшін әрекет етулеріңізді сұраймыз.
Мы хотели сообщить вам, что мы уже осуществили платеж по поручению.
Біз сізге тапсырма бойынша төлемнің төленіп те қойғанын хабарлағымыз келеді.
Я хотел бы открыть чековый счет в банке.
Мен банкіде чек кітапшасын ашқым келеді.
Вам необходимо показать какой-либо документ удостоверяющий личность.
Сіздің жеке басыңызды куәландыратын қайсыбір құжат көрсетуіңіз керек.
Я бы хотел снять деньги с чекового счета.
Мен чек кітапшасынан ақша алғым келеді.
Вы хотите, чтобы вам выдали по чеку наличные деньги?
Да, именно так. Как мне сделать это?
Ия, дәл солай. Мен мұны қалай етсем екен?
На этой строке напишите сумму в цифрах.
Мына жолға соманы санмен жазыңыз.
Вам нужно написать сумму прописью.
Сіз соманы жазбаша жазуыңыз керек.
Это пишется на третьей строке.
Бұл үшінші жолға жазылады.
Проведите линию от конца суммы до слова "доллары".
Соманың аяғынан "доллар" деген сөзге дейін сызық жүргізіңіз.
Сделайте прочерк между …, чтобы никто не мог изменить сумму.
Соманы ешкім өзгерте алмауы үшін … арасын сызып тастаңыз.
Вы забыли поставить число и подписать его (бланк) в нижнем правом углу.
Сіз күнін көрсетіп, оның (бланкінің) оң жақтағы төменгі бұрышына қол қоюды ұмытып кетіпсіз.
В строке, где обозначается дата, месяц пишется прописью.
Күні көрсетілетін жерде айы жазбаша жазылады.
Дату проставьте в верхнем правом углу.
Жоғарғы оң жақ бұрышына күнін қойыңыз.
Поставьте свою подпись на обратной стороне бланка.
Бланкінің сыртқы бетіне қолыңызды қойыңыз.
За услуги мы берем два процента.
Қызмет көрсету үшін біз екі пайыз аламыз.
Я потерял чек, что мне теперь делать?
Мен чекті жоғалтып алдым, енді не істеймін?
Вы знаете номера чеков? Скажите номера чеков.
Сіз чектердің нөмірін білесіз бе? Чектің нөмірлерін айтыңыз.
Я их записал.
Мен оларды жазып алғанмын.
Пожалуйста, заполните этот бланк, указав всю эту информацию.
Мынау бланкіні толтырып, барлық осы ақпаратты көрсетіңізші.
Здравствуйте! Я хотел(-а) бы положить деньги на счет.
Сәлеметсіз бе! Менің шотқа ақша салғым келеді.
Дайте, пожалуйста, Вашу сберегательную (депозитную) книжку.
Жинақ (депозиттік) кітапшаңызды беріңізші.
Пять тысяч тенге.
Бес мың теңге.
Мне необходимо снять деньги со счета.
Менің шоттан ақша алуым қажет.
Сто долларов.
Жүз доллар.
У нас выплата производится в тенге.
Бізде төлем теңгемен төленеді.
Я не возражаю.
Мен қарсы емеспін.
На вашем сберегательном счете осталось пятьсот тенге.
Сіздің жинақ шотыңызда бес жүз теңге қалды.
Я хотел(-а) бы положить деньги на депозит. Как это сделать?
Мен депозитке ақша салғым келеді. Мұны қалай ету керек?
Заполните бланк вклада или депозита.
Салым немесе депозит бланкісін толтырыңыз.
Я хотел(-а) бы узнать курс российского рубля в тенге.
Курс обмена составляет 120 тенге за доллар.
Айырбастау бағамы бір доллар үшін 120 теңге.
Курс доллара продолжает падать (расти) по отношению к другим валютам.
Доллардың басқа валюталарға қатысты бағамы түсіп (өсіп) келеді.
Я хотел(-а) бы купить доллары.
Мен доллар сатып алғым келеді.
Двести долларов, если можно, две купюры достоинством сто долларов.
Екі жүз доллар, мүмкін болса, құны жүз долларлық екі купюр берсеңіз.
Вот ваши деньги.
Міне ақшаңыз.
Спасибо.
Рахмет.
* * *Русско-казахский экономический словарь > организация безналичных расчетов
-
4 Активные операции коммерческого банка
Активные операции – операции по размещению собственных и привлеченных средств банка для получения прибыли. От качественного осуществления активных операций зависят ликвидность, доходность, а следовательно, финансовая надежность и устойчивость банка в целом.
Актив операциялар – банкінің меншікті және тартылынды қаражатын пайда алу үшін орналастыру жөніндегі операциялар. Банкінің жалпы өтемпаздығы, табыстылығы, демек, қаржылық сенімділігі мен тұрақтылығы актив операциялардың сапалы жүзеге асырылуына байланысты.
Активные операции банка в зависимости от их экономического содержания делятся на:
Банкінің актив операциялары экономикалық мазмұнына қарай мына түрлерге бөлінеді:
- кредитные (ссудные);
- кредиттік (несиелік) операциялар;
- инвестиционные;
- инвестициялық операциялар;
- гарантийные;
- кепілдікті операциялар;
- комиссионные;
- комиссиялық операциялар;
- операции с ценными бумагами.
- бағалы қағаздармен жасалатын операциялар.
По каким признакам классифицируются кредиты, предоставляемые банком?
Кредиты могут быть классифицированы по различным признакам:
Несие түрлі белгілеріне қарай мыналарға жіктелуі мүмкін:
- по типам заемщиков – ссуды предприятиям, органам власти, населению, банкам;
- қарызгерлердің тұрпаттары бойынша – кәсіпорындарға, билік органдарына, халыққа, банкілерге берілетін несие;
- по срокам пользования – краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные;
- пайдалану мерзіміне қарай – қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді несие;
- по сфере функционирования заемщика – ссуды предприятиям сферы производства и ссуды предприятиям сферы обращения;
- қарызгердің жұмыс істеу аясына қарай – өндіріс аясының кәсіпорындарына берілетін несие және айналыс аясының кәсіпорындарына берілетін несие;
- по отраслям принадлежности заемщика – ссуды в промышленность, транспорт, строительство, сельское хозяйство, торговлю;
- қарызгердің тиесілі салаларына қарай – өнеркәсіпке, көлікке, құрылысқа, ауыл шаруашылығына, саудаға берілетін несие;
- по характеру обеспечения – залоговые, гарантированные, застрахованные, необеспеченные (бланковые);
- қамтамасыз етілу сипатына қарай – кепілді, кепілдікті, сақтандырылған, қамтамасыз етілмеген (бланкілік) несие;
- по методам погашения – погашаемые единовременно и частями.
- өтелу әдістеріне қарай – бір мезгілде және бөліктеп өтелетін несие.
При выдаче кредита банк требует от потенциального заемщика пакет документов, характеризующих материальную обеспеченность кредита и юридическую правомочность заемщика.
Несие беру кезінде банк әлуетті қарызгерден несиенің материалдық тұрғыдан қамтамасыз етілуін және қарызгердің заңи құқықтылығын сипаттайтын құжаттар пакетін талап етеді.
Если подробнее перечислить пакет документов, который требуется при выдаче кредита, то это:
Егер несие беру кезінде талап етілетін құжаттар пакетін егжей-тегжейлі атап көрсетер болсақ, онда олар:
- учредительные документы;
- құрылтай құжаттары;
- бизнес-план (технико-экономическое обоснование), на основе которого определяются возможность возврата ссуды и срок окупаемости затрат;
- несиенің қайтарылу мүмкіндігі мен шығындардың өтелу мерзімі айқындалатын бизнес-жоспар (техникалық-экономикалық негіздеме);
- контракт или его копия, фиксирующие цель получения кредита;
- несиені алу мақсаты тиянақталған келісімшарт немесе оның көшірмесі;
- бухгалтерский баланс и некоторые приложения к нему;
- бухгалтерлік теңгерім және оның кейбір қосымшалары;
- кредитные договоры с другими банками;
- басқа банкілермен жасасылған несие шарттары;
- договор залога или поручительства;
- кепіл немесе кепілгерлік шарты;
- срочное обязательство-поручение на возврат ссуды согласно срокам, установленным в кредитном договоре;
- несие шартында белгіленген мерзімге сәйкес несиені қайтару жөніндегі мерзімді міндеттеме-тапсырма;
- заявление на получение ссуды с указанием суммы, срока и цели кредита.
- несиені алу жөніндегі шарт, онда несиенің сомасы, мерзімі мен мақсаты көрсетіледі.
Инвестиционные операции — это операции по инвестированию банком своих средств в ценные бумаги и паи небанковских структур в целях совместной хозяйственно-финансовой и коммерческой деятельности, а также размещения в виде срочных вкладов в других кредитных организациях.
Инвестициялық операциялар — банкінің бірлескен шаруашылық-қаржылық және коммерциялық қызметі, сондай-ақ басқа несие ұйымдарына мерзімді салымдар түрінде орналастыру мақсатында өз қаражатын бағалы қағаздарға және үлеспұлдарға ивестициялау жөніндегі операциялары.
Это операции по выдаче банком гарантии (поручительства) уплаты долга клиента третьему лицу при наступлении определенных условий.
Бұл белгіленген шарттар басталған кезде банкінің өз клиентінің борышын үшінші тұлғаға төлеуі кепілдігін (кепілгерлігін) беруі жөніндегі операциялар.
Это операции, которые банк выполняет по поручению своих клиентов и взимает с них плату в виде комиссионных. К числу основных комиссионных операций относятся расчетно-кассовые операции, которые связаны с:
Бұл банк өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша орындайтын және олардан комиссиялық алым түрінде ақы алатын операциялар. Негізгі комиссиялық операциялардың қатарына:
- ведением счетов в тенге и иностранной валюте;
- теңгемен және шетел валютасымен есептелетін шоттарды жүргізумен;
осуществлением расчетов и платежей клиента;
клиенттің есеп айырысуымен және төлемдер төлеуімен;
получением и зачислением перечисленных клиенту средств на счет в безналичной форме;
клиентке аударылған қаражатты алумен және оны қолма-қол ақшасыз нысанда шотқа есептеумен;
выдачей наличных денег со счета, внесением их на счет, хранением и перевозкой.
қолма-қол ақшаны шоттан алып берумен, оны шотқа салумен, сақтаумен және тасымалдаумен байланысты жасалатын есеп айырысу-кассалық операциялар жатады.
Банкілер бағалы қағаздармен операция жасау кезінде қандай атқарымдарды орындайды?
Банк выполняет посреднические функции при купле-продаже ценных бумаг за счет и по поручению клиента на основании договора комиссии или поручения.
Банк комиссия шарты немесе тапсырма негізінде клиенттің есебінен және тапсыруымен бағалы қағаздарды сатып алу-сату кезінде делдалдық міндеттерді орындайды.
Бағалы қағаздармен операцияларды жүзеге асыру кезінде банкіге қандай құқықтар берілген?
Банк имеет право выступать в качестве:
Банкілер:
- инвестиционных институтов, которые могут осуществлять деятельность на рынке ценных бумаг в качестве посредника;
- бағалы қағаздар нарығында делдал қызметін жүзеге асыра алатын инвестициялық институттар;
- инвестиционного консультанта;
- инвестициялық кеңесші;
- инвестиционной компании;
- инвестициялық компания;
- инвестиционного фонда.
- инвестициялық қор ретінде әрекет етуге құқылы.
К операциям с ценными бумагами относятся:
Бағалы қағаздармен жасалатын операцияларға мыналар жатады:
- операции с ценными бумагами, котирующимися на фондовых биржах;
- қор биржаларында құнды саналатын бағалы қағаздармен жасалатын операциялар;
- операции с векселями;
- векселдермен жасалатын операциялар;
- учетные и переучетные операции;
- есептеу және қайта есептеу операциялары;
операции по протесту векселей;
вексельдерге наразылық білдіру операциялары;
- операции по инкассированию, домицилированию, акцепту, индоссированию векселей;
- вексельдерді инкассолау, домицильдеу, акцептеу, индоссолау жөніндегі операциялар;
- операции по выдаче вексельных поручений;
- вексельдік тапсырмалар беру жөніндегі операциялар;
- операции по хранению векселей;
- вексельдерді сақтау жөніндегі операциялар;
- операции по продаже векселей на аукционе.
- вексельдерді аукционда сату жөніндегі операциялар.
Трастылық (сенімгерлік) операцияларға қызмет көрсетудің қандай түрлері кіреді?
В трастовые операции могут входить следующие виды услуг:
Трастылық операцияларға қызмет көрсетудің мынадай түрлері кіреді:
- управление финансовыми делами и собственностью фирм и частных лиц за определенную плату;
- белгілі бір ақы үшін фирмалар мен жеке тұлғалардың қаржы істері мен меншігін басқару;
- управление через трастовые отделы портфелями ценных бумаг своих клиентов;
- трастылық бөлімдер арқылы өз клиенттерінің бағалы қағаздар қоржынын басқару;
- предоставление агентских услуг корпорациям, выпускающим акции и облигации;
- акциялар мен облигациялар шығарушы корпорацияларға агент қызметтерін көрсету;
- выступление в качестве попечителей по завещанию;
- өсиет бойынша қамқоршылар болу;
- передача в доверительное управление отдельных ценных бумаг и их портфелей;
- жекелеген бағалы қағаздарды және олардың қоржындарын сенімгерлікпен басқаруға беру;
- платежные функции, связанные с обслуживанием ценных бумаг;
- бағалы қағаздарға қызмет көрсетумен байланысты төлемдік атқарымдар;
- управление активами пенсионных и инвестиционных фондов и др.
- зейнетақылық және инвестициялық қорлардың активтерін басқару, т.б.
Операции с иностранной валютой включают:
Шетел валютасымен жасалатын операциялар:
- операции купли-продажи иностранной валюты;
- шетел валютасын сатып алу-сату операцияларын;
- оплату и выставление денежных аккредитивов;
- ақша аккредитивтерін төлеуді және ұсынуды;
- покупку и оплату дорожных чеков иностранных банков;
- шетел банкілерінің жол чектерін сатып алуды және төлеуді;
- выпуск и обслуживание пластиковых карт;
- пластикалық карталар шығаруды және оларға қызмет көрсетуді;
- осуществление международных расчетов.
- халықаралық есеп айырысуды қамтиды.
Какую роль играют банки, выступая в качестве финансового консультанта?
Банки, где работают опытные специалисты, могут дать квалифицированный совет, особенно когда вопрос стоит об оптимальном использовании кредита, сбережений, инвестировании средств.
Тәжірибелі мамандар жұмыс істейтін банкілер, әсіресе несиені, жинақ ақшаны оңтайлы пайдалану, қаражатты инвестициялау туралы мәселе туындаған кезде білікті кеңес бере алады.
Банк за определенную плату предоставляет клиентам информацию как коммерческого, так и некоммерческого характера.
Банк клиенттерге белгілі бір ақы үшін коммерциялық сипатта да, бейкоммерциялық сипатта да ақпарат беретін қызметтер көрсетеді.
Межбанковский кредит – это вид кредитов, предоставляемых одним коммерческим банком другому.
Банк аралық несие – бір коммерциялық банк екінші банкіге беретін несие түрі.
Купля-продажа такого кредита осуществляется на межбанковском рынке.
Мұндай несие банк аралық нарықта сатып алынады және сатылады.
Межбанковский рынок – это часть рынка ссудных капиталов, где временно свободные денежные ресурсы кредитных учреждений привлекаются и размещаются банками преимущественно в форме межбанковских депозитов на определенные сроки.
Банк аралық нарық – несие капиталдары нарығының бір бөлігі, мұнда банкілер несие мекемелерінің уақытша бос ақшалай ресурстарын тартып, негізінен банк аралық депозиттер нысанында белгілі бір уақытқа орналастырады.
Средства межбанковского рынка используются банками-заемщиками для покрытия своих активных операций, а также для покрытия ликвидности балансов банков.
Банк аралық нарықтың қаражатын қарызгер-банкілер өзінің активтік операцияларын жабу үшін, сондай-ақ банкілердің теңгерімдерінің өтімділігін жабу үшін пайдаланады.
Купля-продажа межбанковских кредитов возможна в форме сделок на свободном рынке, а также в форме сделок на "закрытом" рынке, где кредиты предоставляются друг другу тесно сотрудничающими банками на условиях, вытекающих из взаимных интересов.
Банк аралық несиені сатып алу-сату еркін нарықтағы мәмілелер нысанында, сондай-ақ тығыз ынтымақтастықтағы банкілер бір-біріне өзара мүдделерден туындайтын шарттар негізінде несие беретін "жабық" нарықтағы мәмілелер нысанында берілуі мүмкін.
Русско-казахский экономический словарь > Активные операции коммерческого банка
-
5 Создание банков
В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.
Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.
Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.
Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.
Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?
Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?
Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:
Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:
- формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;
- банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;
- представляются необходимые документы:
- мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:
заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;
мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;
- устав банка;
- банкінің жарғысы;
- учредительный договор;
- құрылтайшылық шарт;
- протокол общего собрания учредителей;
- құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;
- свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;
- несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;
- список учредителей;
- құрылтайшылардың тізімі;
- заключение аудиторской организации;
- аудиторлық ұйымның қорытындысы;
- экономическое обоснование;
- экономикалық негіздеме;
- сведения о составе руководителей банка;
- банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;
- подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.
- Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.
Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?
Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?
Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.
Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.
Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:
Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
-лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;
- асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;
- жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;
- жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;
- генеральная лицензия.
- бас лицензия.
Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.
Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.
Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?
Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?
Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:
И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:
- банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;
- жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;
- шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- филиалы банков-нерезидентов.
- бейрезидент-банкілердің филиалдары.
Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?
Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.
Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.
Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.
Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.
Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.
Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.
Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.
Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.
Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.
Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.
Реорганизация банка происходит путем:
Банк:
- слияния;
- бірігу;
- присоединения;
- қосылу;
- разделения;
- бөліну;
- выделения;
- бөліп шығару;
- преобразования.
- өзгерту жолымен қайта құрылады.
Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.
Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.
Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.
Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.
Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:
Коммерциялық банк:
- за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;
- коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;
- в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;
- коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;
- решением арбитражного суда о признании банка банкротом.
- төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.
-
6 Ипотечные операции
Ипотека представляет собой залог недвижимости для обеспечения денежного требования кредитора (залогодержателя) к должнику (залогодателю). Ипотека – это кредит, полученный под залог недвижимости.
Ипотека несиегердің (кепіл ұстаушының) борышқорға (кепіл берушіге) ақшалай талабын қамтамасыз ететін жылжымайтын мүлік кепілі болып табылады. Ипотека – жылжымайтын мүлік кепілімен алынған несие.
К недвижимости относятся следующие объекты:
Жылжымайтын мүлікке мына объектілер жатады:
- земельные участки недр;
- жер қойнауының жер телімі;
- обособленные водные объекты;
- оқшауландырылған су объектілері;
- леса;
- ормандар;
- здания;
- үймереттер;
- сооружения;
- ғимараттар;
- предприятия;
- кәсіпорындар;
- квартиры;
- пәтерлер;
- подлежащие государственной регистрации воздушные и морские суда;
- мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс әуе және теңіз кемелері;
- суда внутреннего плавания;
- ішкі жүзу кемелері;
- космические объекты;
- ғарыш объектілері;
- незавершенное строительство недвижимого имущества, возводимого на земельном участке, отведенного для строительства.
- құрылысқа бөлінген жер телімдерінде салынатын жылжымайтын мүліктің аяқталмаған құрылысы.
Ипотека не допускается в отношении:
Ипотекаға мыналарға қатысты рұқсат етілмейді:
- части земельного участка, которая с учетом его размера не может быть использована в качестве самостоятельного участка с соблюдением назначения земель соответствующей категории;
- мөлшерін ескергенде тиісті санаттағы жер мақсатын сақтап, дербес телім ретінде пайдалануға болмайтын жер телімі бөлігіне;
- жилых комнат, составляющих часть дома или квартиры собственника этого дома или квартиры;
- үйді немесе пәтерді меншіктенушінің осы үйдің немесе пәтердің бір бөлігін құрайтын тұрғын бөлмелері;
- предприятия, в отношении которого возбуждено дело о банкротстве либо принято решение о ликвидации или реорганизации.
- банкроттық туралы іс қозғалған не тарату немесе қайта құру туралы шешім қабылданған кәсіпорындар.
Ипотека устанавливается на имущество, которое принадлежит залогодателю на правах собственности или хозяйственного ведения. Имущество остается у залогодателя в его владении и пользовании.
Ипотека кепіл берушіге тиесілі мүлікке меншік немесе шаруашылық жүргізу құқығы негізінде белгіленеді. Мүлік кепіл берушіде оның иеленуі мен пайдалануында қалады.
Предмет ипотеки определяется в договоре с указанием его наименования, места нахождения.
Ипотека заты шартта айқындалып, оның атауы, тұрған жері көрсетіледі.
В договоре об ипотеке должно быть указано право, в силу которого имущество являющееся предметом ипотеки, принадлежит залогодержателю, и наименование органа государственной регистрации прав на недвижимое имущество, зарегистрировавшего это право залогодателя.
Онда ипотека заты болып табылатын мүлік кепіл ұстаушыға тиесілі болатын құқық және кепіл ұстаушының осы құқығын тіркеген жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу органының атауы көрсетілуге тиіс.
Договор об ипотеке должен быть нотариально удостоверен и подлежит государственной регистрации.
Ипотека туралы шарт нотариалдық жолмен куәландырылуға және мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс.
Оценка предмета ипотеки определяется в соответствии с законодательством Казахстана по соглашению залогодателя с залогодержателем. Стороны договора об ипотеке могут поручить оценку предмета ипотеки независимой профессиональной организации.
Ипотека затының бағасы Қазақстанның заңнамасына сәйкес кепіл берушінің кепіл ұстаушымен келісімі бойынша айқындалады. Ипотека туралы шарт тараптары ипотека затын бағалауды тәуелсіз кәсіпқой ұйымға тапсыруы мүмкін.
Закладная является именной ценной бумагой, удостоверяющей следующие права ее законного владельца:
Кепілпұл өзінің заңды иеленушісіне мынадай құқықтарды:
- право на получение исполнения по денежному обязательству, обеспеченному ипотекой имущества, указанному в договоре об ипотеке;
- ипотека туралы шартта көрсетілген мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген ақшалай міндеттеме бойынша орындалуын алуға құқықты;
- право залога на указанное имущество.
- аталған мүлікке салынған кепіл құқығын куәландыратын атаулы бағалы қағаз болып табылады.
Обязанными по закладной лицами являются должник по обеспеченному ипотекой обязательству и залогодатель.
Ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер және кепіл беруші кепілпұл бойынша міндетті тұлғалар болып табылады.
Закладная составляется залогодателем, а если он является третьим лицом, то должником по обеспеченному ипотекой обязательству.
Кепілпұлды кепіл беруші жасайды, ал егер ол үшінші тұлға болса, ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер толтырады.
Закладная выдается первоначальному залогодержателю органом, осуществляющим государственную регистрацию ипотеки, после государственной регистрации ипотеки.
Кепілпұлды бастапқы ұстаушыға ипотека мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ипотеканы мемлекеттік тіркеуге алған орган береді.
Закладная содержит:
Кепілпұл мынадай мазмұнда болуға тиіс:
- слово "закладная", включенное в название документа;
- құжаттың атауына енгізілген "кепілпұл" деген сөз;
- имя залогодателя и указание его места жительства либо его наименование и указание местонахождения, если залогодатель – юридическое лицо;
- кепіл берушінің есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені көрсетілуі;
- имя первоначального залогодержателя и указание его места жительства либо его наименование и указание местонахождения, если залогодатель – юридическое наименование права, в силу которого имущество, являющееся предметом ипотеки, принадлежит залогодателю, и наименование органа, зарегистрировавшего это право, с указанием номера, даты и места государственной регистрации, а если предметом ипотеки является принадлежащее залогодателю право аренды – точное название имущества, являющегося предметом аренды и срок действия этого права;
- бастапқы кепіл ұстаушының есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені ипотека заты болып табылатын мүлікті кепіл берушіге тиесілі ететін құқықтың атауы және осы құқықты тіркеген органның атауы, онда мемлекеттік тіркеуге алынған нөмірі, күні және жері, ал егер ипотека заты кепіл берушіге тиесілі жалдау құқығы болса – жалға берілетін зат болып табылатын мүліктің дәл атауы және осы құқықтың қолданылу мерзімі;
- указание на то, что имущество, являющееся предметом ипотеки, обременено правом пожизненного пользования, аренды, сервитутом, иным правом либо не обременено никаким из подлежащих государственной регистрации правом третьих лиц на момент государственной регистрации ипотеки;
- ипотека заты болып табылатын мүліктің өмірлік пайдалану, жалға алу құқығымен, сервитутпен, өзгедей құқықпен қамтамасыз етілгені не ипотеканың мемлекеттік тіркеуге алынуы сәтінде үшінші тұлғаның тіркелуге тиісті ешқандай құқығымен қамтамасыз етілмегені көрсетілуі;
- подпись залогодателя, а если он является третьим лицом, то и должника по обеспеченному ипотекой обязательству;
- кепіл берушінің қойған қолы, ал егер үшінші тұлға болса, онда ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышқордың да қолы;
- сведения о времени и месте нотариального удостоверения договора об ипотеке;
- ипотека туралы шарттың нотариуста куәландырылған уақыты мен жері туралы мәліметтер;
- указание даты выдачи закладной первоначальному залогодержателю.
- бастапқы кепіл ұстаушыға кепілпұлдың берілген күнінің көрсетілуі.
-
7 Порядок открытия, переоформления и закрытия счета
Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібіВы не могли бы охарактеризовать порядок открытия, переоформления и закрытия счета?
Сіз шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін сипаттап бере алмас па екенсіз?
Порядок открытия, переоформления и закрытия счета определяется Нацбанком. После открытия клиентом счета банк предоставляет набор услуг, связанных с:
Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін Ұлттық банк айқындайды. Клиент шотты ашқаннан кейін банк мыналарға байланысты көрсетілетін қызметтер жиынын ұсынады:
- открытием и ведением расчетного, текущего и других счетов клиента;
- клиенттің есеп айырысу, ағымдағы және басқа шоттарын ашу және жүргізу;
- организацией и проведением безналичных расчетов;
- қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру және жүргізу;
- выполнением операций с наличными деньгами.
- қолма-қол ақшамен байланысты операцияларды орындау.
Какой орган регламентирует круг операций, осуществляемых с расчетного или текущего счета?
Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операциялар шеңберін қандай орган тәртіпке келтіреді?
Операции, осуществляемые с расчетного или текущего счета, также регламентируется Нацбанком.
Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операцияларды да Ұлттық банк тәртіпке келтіреді.
Механизм функционирования соответствующего счета определяется коммерческим банком по согласованию с конкретным клиентом и закрепляется договором по расчетно-кассовому обслуживанию.
Тиісті шоттың жұмыс істеу тетігін коммерциялық банк нақты клиентпен келісе отырып айқындайды және есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартпен тиянақталады.
Какие обязательства берет на себя банк по расчетно-кассовому обслуживанию, заключаемому между банком и клиентом?
Банк пен оның клиентінің арасында жасалған есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шарт бойынша банк өзіне қандай міндеттемелер алады?
В соответствии с положениями договора по расчетно-кассовому обслуживанию банк берет на себя ряд обязательств:
Банк есеп айырысу-кассалық қызметін көрсету жөніндегі шарттың ережелеріне сәйкес өзіне бірқатар міндеттемелер алады, олар:
- проводить по счету клиента в пределах своей компетенции все виды банковских операций, предусмотренных законодательством;
- клиенттің шоты бойынша өз құзыреті шегінде заңнамада көзделген банк операцияларының барлық түрлерін жүргізу;
- обеспечивать сохранность всех денежных средств, поступивших на счет клиента;
- клиенттің шотына түскен барлық ақшалай қаражаттың сақталуын қамтамасыз ету;
- проводить операции по списанию средств со счета клиента по безналичным расчетам по его поручению;
- клиенттің шотынан қолма-қол ақшасыз есеп айырысу бойынша қаражатты оның тапсыруымен есептен шығару операциясын жүргізу;
- обеспечивать конфиденциальность информации о хозяйственной деятельности клиента и операциях, проводимых по его счету;
- клиенттің шаруашылық қызметі және оның шоты бойынша жүргізілетін операциялар туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету;
- выдавать клиенту выписки с его счета.
- клиентке оның шотынан көшірмелер беру.
Клиент, соответственно, обязуется:
Клиент, тиісінше, мыналарға міндеттенеді:
- предоставлять в банк документы, необходимые для открытия и ведения счета;
- банкіге шот ашу және жүргізу үшін қажетті құжаттарды ұсыну;
- соблюдать действующее законодательство и имеющие обязательную юридическую силу для банков и юридических лиц, осуществляющих расчеты, нормативные акты по вопросам расчетного обслуживания, осуществления безналичных расчетов и кассовых операций;
- қолданыстағы заңнаманы және есеп айырысатын банкілер мен заңды тұлғалар үшін міндетті заңи күші бар есеп айырысу қызметін көрсету, қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды және кассалық операцияларды жүзеге асыру мәселелері жөніндегі нормативтік құжаттарды сақтау;
- предоставлять в банк в установленные сроки бухгалтерскую и статистическую отчетность и другие документы, необходимые для организации расчетно-кассового обслуживания;
- банкіге бухгалтерлік және статистикалық есептемені, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету үшін қажет басқа да құжаттарды белгіленген мерзімде беру;
- предварительно в письменной форме уведомить банк о закрытии счета и др.
- банкіге шоттың жабылғанын жазбаша нысанда алдын ала хабарлау, т.б.
Предусматривается ли в договоре ответственность обеих сторон за невыполнение взятых на себя обязательств?
Шартта өзіне жүктелген міндеттемелердің орындалмағаны үшін екі тараптың жауапкершілігі көзделеді ме?
Да, предусматривается. Так, банк несет ответственность:
И¸, көзделеді. Мәселен, банкіге:
- за несвоевременное или неправильное списание средств со счета клиента;
- клиенттің шотынан қаражатты есептен уақытылы немесе дұрыс шығармағаны үшін;
- за зачисление банком сумм, причитающихся клиенту.
- банкінің өз клиентіне тиесілі соманы есептеуі үшін жауапкершілік жүктеледі.
Клиент несет ответственность:
Клиентке:
- за достоверность документов, предоставляемых для открытия счета и ведения операций по нему;
- шотты ашу және ол бойынша операциялар жүргізуге ұсынылатын құжаттар үшін;
- за несвоевременное предоставление кассового прогноза на предстоящий квартал;
- алдағы тоқсанға арналған кассалық болжамды уақытылы бермегені үшін;
- за нарушение сроков оплаты услуг, оказываемых банком;
- банк көрсететін қызметтердің ақысын төлеу мерзімін бұзғаны үшін;
- за получение наличных денег, забронированных банком для клиента в день, указанный в заявке, и др.
- банк клиент үшін бөлген қолма-қол ақшаның өтінімде көрсетілген күні алынуы үшін, т.б. жауапкершілік жүктеледі.
В договоре могут фиксироваться размеры штрафа за каждое из перечисленных нарушений как для одной, так и для другой стороны. А также в договоре предусматривается порядок разрешения споров, срок действия договора и особые или дополнительные условия.
Шартта осы аталған бұрмалаушылықтардың әрқайсысы үшін екі жағына да бірдей айыппұл мөлшері тиянақталуы мүмкін. Сондай-ақ шартта дауларды шешу тәртібі, шарттың қолданылу мерзімі және ерекше немесе қосымша талаптар да көзделеді.
Взимается ли плата с клиента за открытие счета, т.е. какова стоимость услуг по расчетному обслуживанию?
Клиенттен шот ашқаны үшін ақы алына ма, яки есеп айырысу қызметін көрсетудің құны қандай?
Расчетный, текущий или любой другой счет может открываться клиенту как за отдельную плату, так и бесплатно. За услуги по расчетному обслуживанию банк взимает с клиента плату в размере установленного договором фиксированного процента от суммы совершаемого платежа. Открытие расчетного счета в банке бесплатно предполагает, что банк сможет предоставлять клиенту широкий набор и других платных услуг, что компенсирует затраты на бесплатное проведение операций по расчетному счету.
Клиентке есеп айырысу, ағымдағы немесе кез келген шот жеке ақыға да, тегін де ашылуы мүмкін. Есеп айырысу қызметін көрсеткені үшін банк клиенттен төленетін төлем сомасынан тиянақты пайыздың шартта белгіленген мөлшерінде төлемақы алады. Банкіде есеп айырысу шотын тегін ашу мынаны көздейді: банк клиентке есеп айырысу шоты бойынша операцияларды тегін жүргізуге жұмсалатын шығынның орны өтелетіндей басқа да кең ауқымды ақылы қызмет көрсетуді ұсына алады.
Различия между этими счетами заключаются в их назначении.
Бұлардың арасындағы айырмашылықтар олардың міндет-мақсаттарында.
Расчетный счет – счет для осуществления предпринимательской деятельности, который открывается предприятием, работающим на принципах коммерческого расчета и имеющим статус юридического лица. По этому счету осуществляются все операции, связанные с реализацией товаров и услуг, обеспечением их производства, производственными и иными расходами. На этот счет зачисляется выручка. С этого счета списываются деньги для выдачи заработной платы, оплаты стоимости приобретаемых комплектующих и др., уплачиваются налоги. Этот счет позволяет совершать практически любые операции, поскольку владелец сам определяет направления использования средств, время и размеры производимых операций в соответствии с действующим законодательством.
Есеп айырысу шоты – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға арналған шот, оны коммерциялық есеп айырысу негізінде жұмыс істейтін және заңды тұлға мәртебесі бар кәсіпорын ашады. Бұл шот бойынша тауарларды өткізумен және қызметтерді көрсетумен, олардың өндірісін қамтамасыз етумен, өндірістік және басқа шығындармен байланысты барлық операциялар жүзеге асырылады. Бұл шотқа түсім ақша есепке алынады. Осы шоттан жалақы беру, сатып алынатын жиынтықтаушылардың құнын төлеу, т.б. үшін ақша есептен шығарылады, салық төленеді. Бұл шот іс жүзінде кез келген операцияларды жасауға мүмкіндік береді, өйткені қаражаттың пайдаланылу бағытын, жүргізілетін операциялардың уақыты мен мөлшерін иегердің өзі қолданыстағы заңнамаға сәйкес айқындайды.
Текущий счет – это счет для финансирования некоммерческих юридических лиц, представительств, структурных подразделений, не осуществляющих предпринимательскую деятельность. Текущий счет предназначен для хранения денег, целевого финансирования его владельца, а также расчетных операций. По сравнению с владельцем расчетного счета, самостоятельность владельца текущего счета существенно ограничена, поскольку он распоряжается средствами на текущем счете в строгом соответствии со сметой, утвержденной вышестоящей организацией.
Ағымдағы шот – бейкоммерциялық заңды тұлғаларды, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмайтын өкілдіктерді, құрылымдық бөлімшелерді қаржыландыруға арналған шот. Ағымдағы шот ақшаны сақтауға, оның иегерін нысаналы мақсатқа қаржыландыруға, сондай-ақ есеп айырысу операцияларына арналған. Есеп айырысу шотының иегерімен салыстырғанда ағымдағы шот иегерінің дербестігі елеулі түрде шектелген, өйткені ол ағымдағы шоттағы қаражатты жоғары тұрған ұйым бекіткен сметаға қатаң түрде сәйкес билейді.
Текущие счета открываются юридическим или физическим лицом. Количество текущих счетов не ограничено. Через текущий счет можно осуществлять любые платежи, оплату товаров и услуг.
Ағымдағы шоттарды заңды және жеке тұлғалар ашады. Ағымдағы шоттардың саны шектеусіз. Ағымдағы шоттар арқылы кез келген төлемді, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің ақысын төлеуге болады.
Текущие счета в иностранной валюте открываются для осуществления внешнеэкономической деятельности. Для открытия текущего счета в иностранной валюте достаточно оформить заявление, заполнить карточку с образцами подписей и подписать договор текущего банковского счета юридического или физического лица, если у вас уже имеется текущий счет в банке.
Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шоттар сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру үшін ашылады. Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шотты ашу үшін өтінішті ресімдеу, қойылған қолдың үлгісі бар карточка толтыру және заңды немесе жеке тұлғаның банкідегі ағымдағы шоты шартына, егер банкіде осындай шотыңыз бар болса, қол қою жеткілікті.
Транзитные счета. Если у вас имеется разветвленная сеть филиалов по всей территории республики, вам предоставляется возможность аккумулировать финансовые потоки и ускорить проведение платежей. Преимущества транзитных счетов:
Транзиттік шоттар. Егер сізде республиканың барлық аумағында тармақталған филиалдарыңыз бар болса, онда сізге қаржы ағынын шоғырландырып, төлем төлеуді жеделдету мүмкіндігін береді. Транзиттік шоттардың артықшылықтары:
- гибкость их режима работы;
- олардың жұмыс істеу режимінің икемділігі;
- регулирование направления и объема денежных потоков;
- ақша ағынының бағыты мен көлемін реттеу;
- оптимальные сроки.
- оңтайлы мерзім.
Карточные счета. Управление счетом осуществляется с помощью корпоративной карты для юридических лиц. Вам предоставляется возможность оплаты текущих, командировочных и представительских расходов компании, а также таможенных платежей.
Карточкалық шоттар. Шоттар заңды тұлғалар үшін корпоративтік картаның көмегімен басқарылады. Сізге компанияның ағымдағы, іссапар және өкілдікті шығынын, сондай-ақ кеден төлемдерін төлеу мүмкіндігін береді.
Какие виды счетов, кроме вышеуказанных, можно открыть в банке?
В банке, кроме этих счетов, можно открыть бюджетные, инвестиционные конверсионные счета.
Банкіде бұл шоттардан басқа бюджеттік, инвестициялық конверсиялық шоттарды ашуға болады.
Русско-казахский экономический словарь > Порядок открытия, переоформления и закрытия счета
-
8 Финансовый кредит
Кредит в основном выдают банки. Кредиты могут предоставляться и хозяйствующими субъектами, имеющими свободные денежные средства. К ним относятся:
Несиені негізінен банкілер береді. Несиені бос ақшалай қаражаты бар шаруашылық жүргізуші субъектілер де беруі мүмкін. Оларға мыналар жатады:
- инвестиционные фонды;
- инвестициялық қорлар;
- траст-компании;
- траст-компаниялар;
- финансовые компании.
- қаржы компаниялары.
Для получения кредита заемщик предоставляет кредитору следующие документы:
Несие алу үшін қарызгер несиегерге мынадай құжаттар береді:
- заявку;
- өтінім;
- заверенные нотариусом копии учредительных документов (учредительный договор, устав, свидетельство о регистрации);
- құрылтай құжаттарының нотариус растаған көшірмелері (құрылтай шарты, жарғы, тіркелу туралы куәлік);
- заверенную нотариусом карточку (оригинал) с образцами подписей, печати;
- нотариус растаған карточка (түпнұсқа) мен қойылған қолдардың, мөрдің үлгілері;
- баланс на последнюю отчетную дату, заверенный нотариусом;
- нотариус растаған соңғы есеп берілген күнгі теңгерім;
- акт аудиторской проверки;
- аудиторлық тексеру актісі;
- справка из налоговой инспекции.
- салық инспекциясынан анықтама.
Плата за кредит взимается по ставкам, сложившимся на денежном рынке по краткосрочным кредитам и на рынке капитала по долгосрочным кредитам.
Несие үшін төленетін ақы қысқа мерзімді несие бойынша ақша нарығында және ұзақ мерзімді несие бойынша капитал нарығында қалыптасқан мөлшерлемелер бойынша алынады.
Процентные ставки обычно определяются банком как договорные по соглашению с заемщиком и устанавливаются на период, обусловленный кредитным договором. Банк может применять следующие методы взимания процентов. Процент удерживается:
Пайыздық мөлшерлеме әдетте қарызгермен келісе отырып шарттық мөлшерлеме ретінде айқындалады және несие шартында белгіленген кезеңге белгіленеді. Банк пайыздарды алудың мынадай әдістерін қолдана алады. Пайыз:
- в момент предоставления кредита;
- пайыз несие берілген сәтте;
- в момент погашения кредита;
- несие өтелген сәтте;
- равномерными взносами на протяжении всего срока кредита.
- бүкіл несие мерзімінің бойына біркелкі жарна түрінде ұсталады.
Формы предоставления кредита заемщику различны. Наиболее часто встречающиеся виды кредитования следующие:
Қарызгерге несие беру нысандары алуан түрлі болуы мүмкін. Несие берудің неғұрлым жиі кездесетін түрлері мыналар:
- срочный кредит;
- мерзімді несие;
- контокоррентный кредит;
- контокорренттік несие;
- онкольный кредит;
- онколдық несие;
- ломбардный кредит;
- ломбардтық несие;
- синдицированный кредит;
- синдикатталған несие;
- ипотечный кредит.
- ипотекалық несие.
Срочный кредит – это обычная форма кредита. Банк перечисляет на расчетный счет заемщика сумму кредита. По истечении срока кредит погашается, т.е. заемщик перечисляет со своего расчетного счета банку соответствующую сумму денег.
Мерзімді несие – несиенің жай нысаны. Банк қарызгердің есеп айырысу шотына несие сомасын аударады. Мерзімі өткеннен кейін несие өтеледі, яғни қарызгер өзінің есеп айырысу шотынан банкіге тиісті ақша сомасын аударады.
Контокоррент – единый счет, на котором учитывается все операции банка с клиентом. На контокорренте отражаются, с одной стороны, кредит банка и все платежи со счета по поручению клиента, а с другой – средства, поступающие в банк от клиентов в виде выручки, вкладов, возврата кредита и др. Контокоррент представляет собой сочетание ссудного счета с текущим и может иметь дебетовое или кредитовое сальдо.
Контокоррент – банкінің өз клиентімен жасалатын барлық операциясы есепке алынатын бірыңғай шот. Контокоррентте, бір жағынан, банк несиесі және клиенттің тапсыруымен шоттан төленетін барлық төлемдер көрсетіледі, екінші жағынан, клиенттен ақшалай түсім, салым, несиені қайтару, т.б. түрінде түскен қаражат көрсетіледі. Контокоррент – несие шотының ағымдағы шотпен ұштасуы және оның дебеттік немесе кредиттік сальдосы болуы мүмкін.
Онкольный кредит – краткосрочный кредит, который погашается по первому требованию и, как правило, выдается под обеспечение ценными бумагами и товарами.
Онколдық несие – қысқа мерзімді несие, ол алғашқы талап ету бойынша өтеледі, әдетте, бағалы қағаздар және тауарлар кепілдігімен беріледі.
Это кредит под залог недвижимости. Ипотечный кредит берется для покрытия крупных капитальных затрат. Особенно эффективно используется он при кредитовании нового строительства. При этом объект строительства является предметом залога. Этот вид кредита берется и для покупки недвижимости.
Ол жылжымайтын мүлік кепілімен берілетін несие. Ипотекалық несие ірі күрделі шығындарды жабу үшін алынады. Әсіресе ол жаңа құрылысты несиелендіру кезінде тиімді пайдаланылады. Бұл орайда құрылыс объектісі кепіл заты болып табылады. Несиенің бұл түрі жылжымайтын мүлікті сатып алу үшін де алынады.
Ломбардный кредит — это вид финансового кредита, который предоставляется уполномоченным органом коммерческим банкам под залог государственных ценных бумаг.
Ломбардтық несие — уәкілетті органның коммерциялық банкілерге мемлекеттік бағалы қағаздар кепілімен беретін несие түрі.
Синдицированный кредит — это кредит, предоставляемый двумя и более кредиторами, т.е. банковским синдикатом, одному заемщику. Для предоставления такого кредита банки временно объединяют свои временно свободные денежные средства.
Синдикатталған несие — екі және одан көп несиегерлер, яғни банк синдикаты бір қарызгерге беретін несие. Мұндай несиені беру үшін банкілер өздерінің уақытша бос қаражатын уақытша біріктіреді.
-
9 Общие вопросы
Давайте перейдем к обсуждению порядка платежей.
Қанекей, төлем тәртібін талқылауға көшейік.
Да, конечно. Нам следует обсудить общие объемы платежей, графики по ним и другие вопросы.
Иә, әрине. Біз төлемдердің жалпы көлемін, олар бойынша кестелер мен басқа да мәселелерді талқылауымыз керек.
Нельзя забывать о льготах, валюте, месте и формах оплаты.
Төлем төлеу жеңілдіктерін, валюталарын, жері мен нысандарын ұмытуға болмайды.
При платежах первостепенное значение имеют их объемы.
Төлем төлеу кезінде оның көлемінің маңызы зор.
Полная стоимость контракта включает в себя...
Келісімшарттың толық құнында...
- себестоимость продукции.
- өнімнің өзіндік құны қамтылады.
Да, я согласен с вами.
Иә, мен сізбен келісемін.
Перейдем к нашему контракту.
Біздің келісімшартқа көшейік.
Вы поставили нам... на сумму 50 000 тенге.
Сіз бізге 50 000 теңге мөлшерінде... жеткіздіңіздер.
- жабдық
Все... составляют около 15000 тенге.
Барлық... 15000 теңге болады.
Исчисление... мы произвели соответственно представленным документам.
Біз... ұсынылған құжаттарға сәйкес есептедік.
- издержек
- прибыли
- пайданы
- убытков
- цен
- бағаны
За ваш счет мы относим также расходы за...
Сондай-ақ біз... үшін жұмсалған шығындарды да сіздің есепке жатқызамыз.
- приглашение докладчиков.
Все цены указаны в прейскурантах и отражены в других согласованных документах.
Бағаламада барлық баға көрсетілді және келісілген басқа құжаттарда ескерілді.
Мы выставляем вам счета на сумму 150 000 тенге.
Біз сізге 150 000 теңге мөлшерінде шот ұсынамыз.
Вот, например, за этот товар вам выписан счет на сумму 50 000 тенге.
Міне, мысалы, мына тауар үшін сізге 50 000 теңге мөлшерінде шот жазылды.
А вот другие счета.
Міне басқа шоттар.
Мы представили их к оплате за...
Біз оларды... үшін төлеуге ұсындық.
- доставку
- жеткізу
- товары
- тауарлар
- упаковку
- буып-түю
- хранение.
- сақтау
Но мы никогда не применяем подобных расчетов. Мы считаем, что размеры месячных платежей должны определяться только объемом выполненных работ.
Бірақ біз мұндай есептесуді ешқашан да қолданбаймыз. Біз айлық төлемдердің мөлшері тек орындалған жұмыстардың көлемімен айқындалуға тиіс деп есептейміз.
Ничего не поделаешь. За вычетом накладных расходов общая стоимость контракта составляет 150 000 тенге. А контракт подписан вами, и мы должны его соблюдать.
Еш нәрсе істей алмайсыз. Үстеме шығындарды шегеріп тастағанда, келісімшарттың жалпы сомасы 150 000 теңге болады. Ал келісімшартқа сіз қол қойғансыз, біз оларды сақтауға тиіспіз.
Будет ли производиться расчет...?
Есеп айырысу... жүргізіле ме?
Мы хотели бы...
Біз... келеді.
- уплатить наличными.
Если вы располагаете наличными, а общая сумма платежа невелика, то вы можете уплатить в кассу фирмы.
Егер қолыңызда нақты ақшаңыз болса, ал төлемнің жалпы мөлшері көп емес қой, онда фирманың кассасына төлеуіңізге болады.
В противном случае расчет производится через банк безналичным способом.
Әйтпесе есеп айырысу банк арқылы қолма-қол ақшасыз тәсілмен жүргізіледі.
Мы предлагаем вам...
Біз сізге... ұсынамыз.
- открыть счет в банке.
Нас вполне устраивает оплата...
Бізді... қанағаттандырады.
- с кредитного счета.
Мы практикуем оплату в...
Біз... төлеуді қолданып жүрміз.
- местной валюте.
Производите ли вы расчеты со своими торговыми партнерами в... ?
Сіздер өздеріңіздің сауда серіктестеріңізбен есеп айырысуды... жүргізесіздер ме?
- долларах
- марках
- маркамен
- тенге
- теңгемен
- рублях
- рубльмен
- франках
- франкпен
- экю
- экюмен
- евро
- еуромен
- иена
- иенамен
Особого рассмотрения требуют вопросы валютных колебаний.
Валюталық ауытқулар мәселелері ерекше қарауды талап етеді.
Для предотвращения валютных потерь у нас есть различные оговорки.
Валюталық шығасының алдын алу үшін бізде түрлі ескертпелер бар.
Познакомьтесь с этими документами.
Мына құжаттармен танысыңыз.
У нас в этом отношении нет никаких ограничений.
Бізде бұл жөнінен ешқандай шектеу жоқ.
Золотое покрытие составляет...
Алтынмен өтелуі... болады.
-
10 Закрытие расчетного (текущего и иного) банковского счета
Закрытие счета может быть осуществлено по решению владельца счета, собственника имущества предприятия, банка, арбитражного суда. По инициативе клиента договор банковского счета может быть расторгнут в любое время и без всяких условий. В семидневный срок после расторжения договора остаток, имеющийся на счете, либо выдается клиенту, либо перечисляется на другой счет.
Шот шот иесінің, кәсіпорын мүлкін меншіктенушінің, банкінің, төрелік соттың шешімімен жабылуы мүмкін. Клиенттің бастамасы бойынша банкілік шот шартының кез келген уақытта, ешқандай талап қойылмай бұзылуы мүмкін. Шарт бұзылғаннан кейін шотта қалған қалдық жеті күндік мерзімде, не клиентке беріледі, не басқа шотқа аударылады.
В каких случаях банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании?
Банк есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету туралы шартты қандай жағдайда бұзады?
Банк может расторгнуть договор о расчетно-кассовом обслуживании в следующих случаях:
Банк есеп айырысу-кассалық шот туралы шартты мынадай жағдайларда:
- несоблюдение требования минимального размера остатка по счету, в течение месяца со дня предупреждения об этом клиента банка;
- шот бойынша қалдықтың ең төмен мөлшері талабының сақталмауы, бұл жайында клиентке ескертілген күннен бастап бір ай ішінде;
- при отсутствии операций по счету в течение года.
- шот бойынша бір жыл ішінде операциялар жасалмағанда бұза алады.
Счет может быть закрыт при признании предприятия банкротом, в случае принятия решения о запрете деятельности данного субъекта хозяйствования и в других предусмотренных законом случаях:
Шот кәсіпорын банкрот деп танылғанда, осы шаруашылық жүргізуші субъектінің қызметіне тыйым салу туралы шешім қабылданған жағдайда және заңда көзделген басқа да жағдайда:
- при изменении характера деятельности, связанном с утратой хотя бы одного из признаков, необходимых для данного вида счета;
- шоттың осы түрі үшін қажетті белгілердің біреуі болса да жоғалуына байланысты қызметтің сипаты өзгергенде;
- по решению органа, создавшего предприятия.
- кәсіпорынды құрған органның шешімі бойынша жабылуы мүмкін.
Какие требования необходимо выполнить клиенту при переходе на расчетное обслуживание в другой банк?
Клиент басқа банкінің есеп айырысу қызметін көрсетуіне көшкен кезде қандай талаптарды орындауы қажет?
При переходе предприятия на расчетное обслуживание в другой банк необходимо поставить в известность свой банк. В этом случае в новый банк перечисляются остатки средств по счетам, передаются документы по открытию расчетного счета, неоплаченные документы.
Кәсіпорын есеп айырысу қызметінің көрсетілуі үшін басқа банкіге ауысқанда өз банкіне хабарлауы қажет. Бұл ретте шот бойынша қаражаттың қалдықтары жаңа банкіге аударылады, есеп айырысу шотын ашу жөніндегі құжаттар, төленбеген құжаттар табыс етіледі.
Какие условия необходимо выполнить клиенту, если у него имеется кредитная задолженность перед банком?
Егер клиенттің банк алдында несиелік берешегі болса, оның қандай шарттарды орындауы қажет?
При переходе клиента на обслуживание в другой банк, он обязан возвратить ссуду или получить согласие банка-кредитора на переоформление обязательств по погашению кредита без изменения сроков.
Клиент басқа банкінің қызмет көрсетуіне ауысқанда, ол несиені қайтаруға немесе несиені мерзімін өзгертпестен өтеу жөніндегі міндеттемелерді қайта ресімдеуге несиегер банкінің келісімін алуға міндетті.
Кроме договора банковского счета между клиентом и банком может быть заключен договор банковского вклада.
Клиент пен банк арасында банк шоты шартынан басқа банк салымы шарты жасалуы мүмкін.
По банковскому вкладу банк берет на себя следующие обязательства:
Банк салымы бойынша банк мынадай міндеттемелерді мойнына алады:
- хранение денежных средств;
- ақшалай қаражатты сақтау;
- выплаты по ним доходов;
- ол бойынша табысты төлеу;
- возвращение данных сумм по требованию;
- осы соманы талап ету бойынша қайтару;
- выполнение поручений вкладчика по расчетам по вкладу.
- салым бойынша есеп айырысу жөніндегі салымшының тапсырмаларын орындау.
Вклад может быть внесен клиентом:
Клиент салымды мынадай тәртіппен салуы мүмкін:
- на определенный срок;
- белгілі бір мерзімге;
- с правом досрочного получения под меньший процент дохода;
- табыстың аз пайызы кепілдігімен мерзімінен бұрын алу құқығымен;
- для целевого использования данных средств в соответствии с поручением предприятия.
- кәсіпорынның тапсырмасына сәйкес осы қаражатты нысаналы мақсатқа пайдалану үшін.
Банковский вклад может быть оформлен в форме депозитного сертификата.
Банк салымы депозиттік сертификат нысанында ресімделуі мүмкін.
Депозитный сертификат представляет собой письменное свидетельство банка о вкладе, удостоверяющее право вкладчика или его преемника на получение суммы депозита и процентов по нему по истечении установленного срока.
Депозиттік сертификат банкінің салым туралы жазбаша куәлігі болып табылады, бұл куәлік салымшының немесе оның мирасқорының депозит сомасын және белгіленген мерзім өткеннен кейін ол бойынша пайызды алуға құқығын куәландырады.
Русско-казахский экономический словарь > Закрытие расчетного (текущего и иного) банковского счета
-
11 Электронные новации в банковском бизнесе
В настоящее время автоматизация банковских услуг развивается по следующим основным направлениям:
Қазіргі кезде банк көрсететін қызметтерді автоматтандыру мынадай негізгі бағыттар бойынша дамытылуда:
- электронная обработка бумажных финансовых документов;
- қағаз қаржы құжаттарын электрондық өңдеу;
- компьютеризация расчетных и платежных операций;
есептесу және төлем төлеу операцияларын компьютерлендіру;
- внедрение систем связи между отдельными рабочими местами и между банками.
- жекелеген жұмыс орындары арасында және банкілердің арасында байланыс жүйесін енгізу.
Пластиковая карта — это универсальное платежное средство, которое позволяет своему владельцу оплачивать товары и услуги безналичным путем, а также более безопасно хранить и перевозить свои денежные средства. Она используется для различных по назначению операций. По выбору оказываемых услуг она может служить пропуском, водительским удостоверением, проездным документом и просто средством платежа.
Пластикалық карта — өз иесіне тауарлардың және көрсетілетін қызметтердің ақысын қолма-қол ақшасыз төлеуге, сондай-ақ өзінің ақшалай қаражатын қауіпсіз сақтауға және тасымалдауға мүмкіндік беретін әмбебап төлем құралы. Ол мақсатына қарай түрлі операциялар үшін пайдаланылады. Көрсетілетін қызметтерді таңдауына қарай ол өтуге рұқсат, жүргізуші куәлігі, жол-сапар құжаты және жай ғана төлем құралы қызметін атқаруы мүмкін.
Пластиковые карты различаются:
Пластикалық карталар:
- по их назначению:
- мақсатына қарай:
- кредитные;
- кредиттік карталар;
- дебетовые;
- дебеттік карталар;
- по функциональным и техническим характеристикам:
- атқарымдық және техникалық сипаттамалары бойынша:
- обыкновенные;
- кәдуілгі карталар;
- магнитные;
- магнитті карталар;
- микропроцессорные.
- микропроцессорлық карталар болып ажыратылады.
Разница между ними в том, что кредитная карта позволяет иметь владельцу постоянно возобновляемый кредит в банке-эмитенте, а дебетовую карту также можно назвать расчетной картой, ибо клиент вносит определенную сумму на свой счет в банке, с которого банк-эмитент перечисляет денежные средства для оплаты различных расходов.
Олардың арасындағы айырма мынада: карта иеленушінің эмитент-банкіде ұдайы жаңартылып отыратын кредиті болуына мүмкіндігі болады, ал дебеттік картаны есептесу картасы деп те атауға болады, өйткені клиент банкідегі өз шотына белгілі бір соманы салады, одан эмитент банк түрлі шығындарды төлеу үшін ақшалай қаражат аударады.
Какие устройства применяются в банковской системе самообслуживания на базе пластиковых карточек?
Банк жүйесінде пластикалық карточкалар негізінде өзіне-өзі қызмет көрсетудің қандай қондырғылары қолданылады.
Устройствами, обеспечивающими работу банковских систем самообслуживания на базе пластиковых карточек являются банкоматы и торговые терминалы.
Банкоматтар мен сауда терминалдары пластикалық карточкалар негізінде өзіне-өзі қызмет көрсетудің банкілік жүйесінің жұмысын қамтамасыз ететін қондырғылары болып табылады.
Банкомат — это электронно-механическое устройство, предназначенное для выдачи наличных денег по пластиковым карточкам. В зависимости от выполняемых операций, банкоматы делятся на простейшие и полнофункциональные, т.е. те, которые могут выполнять более широкий спектр операций, таких как перевод денег, обмен иностранной валюты на национальную валюту, выдача справок о счетах, прием вкладов.
Банкомат — пластикалық карточкалар бойынша қолма-қол ақша беруге арналған электронды-механикалық қондырғы. Орындалатын операцияларға қарай банкоматтар қарапайым және толық атқарымдық банкоматтарға, яғни ақша аудару, шетел валютасын ұлттық валютаға айырбастау, шоттар туралы анықтамалар беру, салымдарды қабылдау сияқты неғұрлым кең ауқымды операцияларды орындай алатын банкоматтарға бөлінеді.
Торговые терминалы — это простейшая расчетная установка в магазинах.
Сауда терминалдары — дүкендердегі ең қарапайым есептесу қондырғысы.
Русско-казахский экономический словарь > Электронные новации в банковском бизнесе
-
12 Открытие расчетного (текущего и иного) банковского счета
Какие документы необходимо предоставить банку для открытия расчетного (текущего и иного) банковского счета?
Есеп айырысу (ағымдағы және өзге) банкілік шоттарды ашу үшін банкіге қандай құжаттарды беру қажет?
Для открытия расчетного (текущего или иного) банковского счета клиент представляет в банк, в соответствии с действующим законодательством и банковскими правилами и обычаями, следующие документы:
Банкілік есеп айырысу (ағымдағы немесе өзгедей) шотын ашу үшін клиент қолданыстағы заңнамаға және банк ережелері мен ғұрыптарына сәйкес банкіге мынадай құжаттар ұсынады:
- заявление на открытие счета;
- шот ашу жөніндегі өтініш;
- копии устава, учредительного договора, протокола ғ1 общего собрания, свидетельства о регистрации предприятия, приказа о назначении главного бухгалтера;
- жарғының, құрылтайшылық шарттың, жалпы жиналыстың ғ1 хаттамасының, кәсіпорынды тіркеу туралы куәліктің, бас бухгалтерді тағайындау туралы бұйрықтың көшірмелері;
- справки о присвоении кодов (из Государственного агентства по статистике) и постановке на учет (из территориальных налоговых органов);
- кодтар беру (Статистика жөніндегі мемлекеттік агенттіктен) және есепке қою (аумақты салық органдарынан) туралы анықтамалар;
- копии документов, подтверждающие регистрацию в Накопительном пенсионном фонде, Фонде занятости населения, Фонде обязательного медицинского страхования, Фонде социального страхования;
- Жинақтаушы зейнетақы қорында, Халықты жұмыспен қамту қорында, Міндетті медициналық сақтандыру қорында, Әлеуметтік сақтандыру қорында тіркелгенін растайтын құжаттардың көшірмелері;
- две карточки с образцами подписей и оттиска печати.
- қойылған қолдар мен мөрдің бедері түсірілген екі карточка.
Учредительные документы должны быть удостоверены нотариальными или регистрирующими органами.
Құрылтайшылық құжаттарды нотариалдық немесе тіркеуші органдар куәландыруға тиіс.
Банковские карточки могут быть заполнены так же как заявление – от руки. При заполнении банковских карточек подписи фиксируются только в присутствии нотариуса или должностного лица вышестоящей организации.
Банк карточкалары өтініш сияқты қолдан толтырылады. Банк карточкаларын толтыру кезінде қойылған қолдар тек нотариустың немесе жоғары тұрған органның лауазымды адамының қатысуымен ғана тіркеледі.
Право первой подписи принадлежит руководителю предприятия или его заместителю, право второй – главному бухгалтеру, при отсутствии этой должности в штате – лицу, на которое возложено ведение бухгалтерского учета. Предоставление права подписания документов указанным лицам должно быть оформлено приказом по предприятию. Наличие этих двух подписей на расчетных документах – важнейшее условие для принятия их к исполнению банком. Если на предприятии вместо должности главного бухгалтера предусмотрена должность с иным названием, то об этом должна быть сделана отметка в карточке.
Бірінші қолды қою құқығы кәсіпорынның басшысына немесе оның орынбасарына тиесілі, екінші қолды қою құқығы бас бухгалтерге тиесілі, бұл қызмет штатта жоқ болған жағдайда бухгалтерлік есепті жүргізу жүктелген адамға тиесілі. Құжаттарға қол қою құқығын аталған адамдарға беру кәсіпорын бойынша шығарылған бұйрықпен ресімделуге тиіс. Бұл екі қолдың есеп айырысу құжаттарында болуы – банкінің оларды орындауға қабылдауы үшін аса маңызды шарт. Егер кәсіпорында бас бухгалтердің орнына басқаша аталатын лауазым көзделген болса, онда бұл жайында карточкада белгі соғылуға тиіс.
Чья подпись фиксируется в расчетных документах, если в штате предприятия нет должности бухгалтера?
Егер штатта бухгалтер лауазымы жоқ болса, есеп айырысу құжаттарында кімнің қолы қойылады?
Если в штате нет должности бухгалтера или лица, выполняющего его функции, фиксируется лишь подпись руководителя.
Егер штатта бухгалтер лауазымы немесе оның міндетін атқарушы адам жоқ болса, тек басшының ғана қолы тіркеледі.
Какие документы необходимо предоставить в случае открытия подразделению расчетного субсчета?
Бөлімшеге есеп айырысудың қосалқы шотын ашқан жағдайда қандай құжаттар қажет?
В этом случае вместе с банковскими карточками в банк предоставляются приказ головного предприятия о создании подразделения и заявление с перечислением тех операций, которые разрешается совершать по этому субсчету. При открытии и расчетного субсчета, и текущего счета в банк также предоставляется утвержденный головной организацией устав подразделения. Банковские карточки заверяются вышестоящей организацией, ее печатью, нотариальное заверение при этом не требуется.
Мұндай жағдайда бас кәсіпорынның бөлімшені құру туралы бұйрығы және осы қосалқы шот бойынша жасалуға рұқсат етілген операциялар көрсетілген өтініш банк карточкасымен бірге банкіге табыс етіледі. Қосалқы есеп айырысу шотын да, ағымдағы шотты да ашу кезінде банкіге сондай-ақ бөлімшенің бас ұйым бекіткен жарғысы да ұсынылады. Банк карточкаларын жоғары тұрған ұйым мөрін басып, растайды, бұл орайда нотариалдық жолмен растаудың қажеті болмайды.
После предоставления всех указанных документов на открытие счета, подписания договора на расчетно-кассовое обслуживание, по распоряжению управляющего банком, счету предприятия присваивается номер и заводится лицевой счет для учета его средств.
Шотты ашуға барлық аталған құжаттар беріліп, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартқа қол қойылғаннан кейін банк басқарушысының өкімімен кәсіпорынның шотына нөмір беріліп, оның қаражатын есепке алу үшін бет есеп ашылады.
Русско-казахский экономический словарь > Открытие расчетного (текущего и иного) банковского счета
-
13 Приобретение лицензии
В лицензионное соглашение входит передача...
Лицензиялық келісімге... беру кіреді.
- технического опыта.
Что такое "ноу-хау"?
"Ноу-хау" деген не?
Это комплекс знаний и опыта, необходимых для освоения секрета производства.
Бұл өндіріс құпиясын меңгеру үшін қажетті білімдер мен тәжірибенің жиынтығы.
Мы предпочитаем продавать их в виде "ноу-хау".
Біз оларды "ноу-хау" түрінде сатуды артық көреміз.
Эта лицензия (не) предусматривает правовую защиту.
Бұл лицензия құқықтық қорғауды көздейді (көздемейді).
В каких случаях продажа лицензий на "ноу-хау" особенно популярна?
"Ноу-хауға" лицензияларды сату қандай жағдайларда ерекше кең таралған.
При оказании технического содействия в сооружении и эксплуатации промышленных объектов.
Өнеркәсіп объектілерін салу мен пайдалануға беруге техникалық жәрдем көрсету кезінде.
Изобретатель, как правило, переуступает свое изобретение другому лицу.
Өнертапқыш, әдетте, өзінің өнертабысын басқа адамға береді.
В нем указывается...
Онда... көрсетіледі.
- приоритет изобретения.
Только патентовладелец имеет право на использование изобретения.
Өнертабысты пайдалануға тек патент иесінің ғана құқығы бар.
Как только будет проведена экспертиза.
Сараптама өткізілген бойда.
Товарные знаки указываются, чтобы отличить товары одного предприятия от товаров других предприятий.
Тауар белгілері бір кәсіпорынның тауарларын басқа кәсіпорындардың тауарларынан ажырату үшін көрсетіледі.
Фирменное наименование охраняется промышленным правом.
Фирмалық атаулар өнеркәсіптік құқықпен қорғалады.
Лицензедатель выдает лицензеполучателю разрешение на пользование этим правом.
Лицензия беруші лицензия алушының осы құқықты пайдалануына рұқсат береді.
Владельцем... лицензии.
... лицензияның иесі береді.
- Айрықша
- полной
- толық
- простой
- жай
В каком случае выдается... ?
.. қандай жағдайда беріледі?
Заявка может быть сделана на...
Өтінім... жасалуы мүмкін.
- трудосберегающее изобретение.
Мы хотели бы получить... лицензию.
Біз... лицензия алғымыз келер еді.
- айрықша
Я рад, что мы договорились о...
Мен біздің... туралы уағдаласқанымызға қуаныштымын.
- кеңес беру "инжинирингі"
- ставке вознаграждения.
Мы тщательно изучили договор на...
Біз... жөніндегі шартты мұқият зерделедік.
- передачу "ноу-хау"
- "ноу-хау" беру
- перечень "ноу-хау".
- "ноу-хау" тізбесі
Мы можем предоставить вам...
Біз сіздерге... ұсына аламыз.
- промышленное право.
Русско-казахский экономический словарь > Приобретение лицензии
-
14 актив разрешенный
рұқсат етілген актив (салық практикасында: инвестиция ретінде қаралатын және пайдаға салық салынатын сомадан шығарып тасталатын актив) -
15 биржевое кольцо
биржа шеңбері, биржалық шеңбер (1. биржа мүшелеріне мәміле жасасуға рұқсат етілген орын, 2. биржа үймеретінде биржашылар шеңбер бойымен түрегеліп тұратын немесе отыратын фьючерстік базар, 3. Лондондағы металл биржасында әрбір жеке металмен сауда жүргізілетін бес минуттік кезең, 4. алғашқы биржаларда есеп айырысу келісімінің қарабайыр нысаны) -
16 валютная лицензия
валюталық лицензия (орталық банкінің коммерциялық банкіге заңи және жеке тұлғалардың валюталық операцияларына несие-есептесу қызметін көрсету үшін беретін рұқсаты, импортшының экспортшыға тауар үшін төлеуге шетел валютасы түрінде белгілі бір соманы алып өтуіне құзырлы мемлекеттік орган беретін рұқсат) -
17 гибкая денежно-кредитная политика
икемді ақша-несие саясаты (мемлекеттің орталық банкінің тактикалық мақсат ретінде атаулы пайыз нормасын тұрақты деңгейде сақтауы)Русско-казахский экономический словарь > гибкая денежно-кредитная политика
-
18 жертва продольной пилы
бойлық ара құрбаны (жаргон сөз: екі жақты залал шеккен: бірдеңені баға не бағам ең жоғары шекке көтерілген кезде сатып алу кезінде, бұл сатып алынғанды баға не бағам ең төменгі шекке түскен кезде сатқан дилер)Русско-казахский экономический словарь > жертва продольной пилы
-
19 злостное банкротство
қаскөй банкроттық, қасақы банкроттық (кәсіпорынның немесе кәсіпкердің борышты төлемеу, өзінде бар ақшалай қаражатты, қаржы қорларын жасыру, оны тікелей мақсатқа пайдаланбау мақсатымен банкрот деп жариялауы)Русско-казахский экономический словарь > злостное банкротство
-
20 лизингополучатель
лизинг алушы (лизинг берушімен және лизинг ұстаушымен келісілген лизингілік шарт талаптары негізінде лизинг объектісін өндірістік мақсатқа жалға алған жалгер заңи не жеке тұлға)
- 1
- 2
См. также в других словарях:
аңсат — (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Таш., Тедж., Мары) оңай, жеңіл. Ісің онша а ң с а т емес (Түрікм., Красн.). [Түрікменше аңсат (Рус. туркм. сл., 1956, 286); қарақ. аңсат (Карак. рус. сл., 1958); асан (парсыша асат, ансат) жеңіл (В. Рад., Опыт., I … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
үлгі оқу-жаттығуы — (Показное учение) әскерлермен (күштермен) жүргізілетін тактикалық (тактикалық арнайы) оқу жаттығудың, ал жекелеген жағдайларда басшылық штабтық оқу жаттығуларының түрі. ҚР Қарулы Күштерінде Ү.о ж., әдетте, белгілі бір дәрежедегі генералдар мен… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Толеранттылық — (лат. tolerantia, орыс. терпение, терпеливость – төзім, төзімділік) – басқа нәсіл, ұлт, мәдени дәстүр, діни конфессияға жататын адамға тең лайықты тұлға ретінде қатынасты сипаттайтын құлықтылық (нравственное) қасиет, төзімділік. Толеранттылықты… … Философиялық терминдердің сөздігі
Эмпиризм — (гр. еmpeiria тәжірибе) – Жаңа заман философиясында қалыптасқан ағымның, бағыттың бірі. Оның негізін қалаушы ағылшын философы және саяси қайраткері Фр.Бэкон болды (негізгі еңбектері: «Ғылымдар табысы», «Жаңа Органон», «Жаңа Атлантида»).… … Философиялық терминдердің сөздігі
ішкі істер министрлігінің шекараны қорғау құзіреті — Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі мен оның жүйесіндегі органдар өз құзіреті шегінде: – Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетел азаматтарының және азаматтығы жоқ адамдардың Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
әскери қауіпсіздікті қамтамасыз ету саясаты — Дүниежүзілік соғыс ашу және жаппай қырып жоятын қарудың ядролық та, басқа да түрлерін қолдану қатері төмендеді. Көп жақты әлемнің қалыптасу үрдісі дәйекті даму үстінде. Қару жарақты бақылау, әлемдегі тұрақтылық пен қауіпсіздікті нығайту саласында … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
химиялық қаруға қарсы қолданылатын жеке пакет — (Индивидуальный противохимический пакет) дененің ашық жеріне және киімге сұйық тамшы түрінде тиген улы заттарды залалсыздандыруға арналған құралдар жиынтығы. Оған бұрап ашылатын қақпақты, газсыздансырғыш еріткіш құйылған құты және төрт мақта дәке … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Витализм — (лат. vitalis – өмірлік, рухтандырғыш, тірі) – өмірді физика мен химия заңдарының тек іс әрекетімен ғана түсіндірмейтін, оны бірегей (уникальды) құбылыс деп қарайтын ілім, себебі тіріге ерекше материалдық емес элемент – жандандырушы, рухтандырушы … Философиялық терминдердің сөздігі
снаряд — зеңбіректен ату үшін қолданылатын оқ түрі. Ол құрылысына, қандай металмен қапталғанына, неге жұмсалатынына қарай әр түрлі болып келеді: жаудың соғыс техникасы мен тірі күшін талқандауға, қорғаныс пен бекіністерін қиратуға, жаудың көзін жарықпен… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
мемлекеттік құпия — (Государственная тайна) әрбір мемлекетте қорғалатын әскери, экономикалық, саяси және басқа сипаттағы ерекше маңызды, аса құпия мәліметтер. Олардың құқықтық мекемелердің иелігінен немесе жекелеген адамдардан құқықты емес таралуы және жариялануы,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
пароль — (франц. parole – сөз) қарауылдық қызметті атқаруда қолданылатын бекітілген құпия сөз. Қарауыл дық және гарнизондық қызмет жарғысында ол әрбір жеке қарауылға әр күн сайын қандай да бір атау сөз түрінде бекітіледі. П. ауысымға келген қарауылдың дәл … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
